Temyiz Kurulu Kararı
Saymanlık Adı : Aksaray İl Özel İdaresi
Yılı : 2006
Dairesi : 2
İlam No : 1138
Dosya No : 34729
Tutanak No : 37539
Tutanak Tarihi : 10.09.2013
Dosyada mevcut belgeler okunup incelendikten ve duruşmada hazır bulunan murafaacılar ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşüldü:
1138 sayılı ilamın 7.maddesinde; müteahhit Gencer İnşaat San.Tic. ve Ltd.Şti.ne ihale edilen 1.193.000,00 YTL. sözleşme bedelli Ortaköy ilçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu işinde, iş, sözleşmede ve sonrasında verilen ek sürede tamamlanamamasına rağmen sözleşmede belirtilen gecikme cezasının kesilmemesi nedeniyle 62.093,75 YTL.ye tazmin hükmü verilmiştir.
Dilekçi dilekçesinde özetle; Mali ya da idari işlemlerde, bir kamu zararının oluşup oluşmadığını belirleyen temel kaynağın 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu olduğunu, mezkur kanunun Kamu zararı başlıklı 71. maddesinde;
“Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. Kamu zararının belirlenmesinde;
a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,
e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.)
g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
Esas alınır.
(Değişik üçüncü fıkra: 22/12/2005-5436/10 md.) Kontrol, denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu zararı, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle birlikte ilgililerden tahsil edilir.
Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış; sağlanmamış hizmetleri sağlanmış; yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş gibi gösteren gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış veya onaylamış bulunanlar hakkında Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri uygulanır. Ayrıca, bu fiilleri işleyenlere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası verilir." şeklinde bir düzenleme yapıldığını,
Madde hükmünün, kamu zararının varlığında ön şart olarak; Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasını kabul ettiğini,
Bu unsurun ilamın 7. maddesinde bulunmadığını, şahsı açısından sorumlu tutulmaması gereken bir kamu zararından dolayı sorumluluk kapsamına alındığını,
İlama konu edilen uygulama ve işlemlerde, tamamen Yapım İşleri Genel Şartnamesinin tanımış olduğu yasal yetki ve imkan paralelinde işlem tesis edildiğini ve süre uzatımında var olan şartlar (hava koşulları sebebiyle fen noktasından çalışılmayacak günlerin varlığı ve de geçici kabul sürecine dair prosedürün işletilmesinde ) gözetilerek hareket edildiğini,
Nitekim Yapım İşleri Genel Şartnamesinin "İşin Süresi ve Sürenin Uzatılması" başlığı altında 29. maddesinin ilgili hükmünde;
“(1) İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her takvim günü için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanır.
(2) Sözleşmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin sebep olduğu hallerden dolayı, işte sorumluluğu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde, durum idarece incelenerek işi engelleyici sebeplere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre uzatılır.
(3) Yüklenicinin, sürenin uzatılmasını gerektiren hallerin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde, idareye yazılı olarak bildirimde bulunması ve yetkili merciler tarafından usulüne göre düzenlenmiş belgelerle mücbir sebebin meydana geldiğini tevsik etmesi zorunludur. Yüklenici bildiriminde, iş üzerinde gecikmeye yol açtığını düşündüğü sebeplerin ayrıntılarını, işin süresinin ne kadar uzatılması gerektiğini belirtecektir. Uzatılacak sürenin tespiti o anda mümkün değilse bunun da sebeplerini ayrıca belirtecek, durumun netlik kazanmasından sonra istediği süre uzatımını da ayrı bir yazı ile derhal bildirecektir. Ancak idarenin sebep olduğu süre uzatımını gerektiren gecikmelerde, yüklenicinin yirmi gün içinde yazılı bildirimde bulunma şartı aranmaz.
(4) Zamanında yapılmayan yazılı bildirimler dikkate alınmaz ve yüklenici müracaat süresini geçirdikten sonra süre uzatımı talebinde bulunamaz. Mücbir sebeplerin devamı sırasında yapılacak bildirim, yirmi gün öncesinden geçerli olmak üzere dikkate alınabilir.
(5) İşin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz. Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir." denildiğini,
İlgide kayıtlı ilam kâğıdında işin süresinin 29.11.2005 tarihinde bittiği, %7,48'lik iş artışı nedeniyle yükleniciye 11 günlük süre verildiği, verilen bu süreninde 29.11.2005 tarihine eklendiğinde yeni iş bitim tarihinin 10.12.2005 olması gerektiğinin belirtildiğini, Denetçinin bahse konu iş artışının hangi imalatlardan olduğunu ve bu imalatların yapılması için İl Daimi Encümenince verilen kararların tarihini ve müteahhide tebliğ tarihini göz önüne almadığını,
Bahse konu %7,48'lik iş artışının, çevre düzenlemesi ile ilgili ihata duvarı ve benzeri harçlı sulu imalatlar olduğunu,
İl Daimi Encümenince 07.12.2005 tarihinde alınan kararın, 14.12.2005 tarihinde Müdürlüğü geldiğini, 16.12.2005 tarihinde işin yüklenicisine imalatların yapılmasının tebliğ edildiğini,
Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesine (İL VE İLÇELERE GÖRE ÇALIŞILAMAYAN GÜNLER LİSTESİ *) (* 26.7.1982 gün ve B.06/Yapım D. Bşk./99-2/19160-B sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Gönderilen Listesidir.) göre; İlde 15 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasının havanın fen noktasında harçlı-sulu imalatların yapılmasına müsait olmayan (çalışılmayan mevsim) dönem olduğunu, süre uzatım uygulamalarında imalatın niteliğine (harçlı-sulu imalatlar) göre çalışılmayan mevsimin göz önüne alındığını,
Bu durumda işin yüklenicisine işin yapılması için verilen sürenin, 16.12.2005 tarihinde, yani fenni noktada havanın harçlı ve sulu imalatlar için müsait olmadığı dönemde tebliğ edildiğini,
16.12.2005 tarihinde bahse konu harçlı ve sulu imalatlar yapılamayacağından, Bakanlığın il için belirlemiş olduğu mevsim başlangıcı olan (harçlı ve sulu imalatların yapılmasına müsait hava şartları) 01.04.2006 tarihi baz alınarak iş artışına tekabül eden 11 günlük bu sürenin 01.04.2006 tarihine eklenmiş olduğunu, iş bitim tarihinin 11.04.2006 olarak revize edildiğini,
Tüm bunlardan anlaşılacağı üzere denetçinin yukarıda belirtildiği gibi iş artışı konusunda verilen süre uzatımının çıkış ve yükleniciye tebliğ tarihlerini dikkate almadığı gibi, bu imalatların yapılabilmesinde havanın fen noktasında çalışılmayan dönemlerini hiç dikkate almadığını,
Sonuç olarak süre uzatım kararının müteahhide tebliği (16.12.2005) ve Aksaray ili için çalışılmayan dönem (15 Aralık-1 Nisan arası) dikkate alındığında yapılan uygulamanın doğru olduğunu ve herhangi bir fazla ödeme yapılmadığını,
Yine Yapım İşleri Genel Şartnamesinin "Geçici kabul" başlığı altında 41. maddesinin;
"Madde 41 - (1) Taahhüt edilen iş, sözleşme ve eklerinde yer alan hükümlere uygun olarak tamamlandığında yüklenici idareye geçici kabulün yapılması için yazılı olarak başvuruda bulunur.
…
b) Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir..." şeklinde bir düzenleme içerdiğini ve bu konuda idareye bir yetki ve inisiyatif hakkı tanımadığını,
Madde hükmünde yer alan; "...yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır.." hükmünün verdiği yetki dahilinde gecikme cezası uygulandığını, dolayısıyla da yapılan bu uygulamanın hukuken geçerli olduğunu,
Mevzuata uygun bir uygulamadan dolayı da taraflarına yukarıda yer verilen kamu zararı sorumluluğu ya da bir zimmet sorumluluğu tevcih etmenin uygun olmayacağını,
Mevzuata uygun olarak yapılan uygulamadan mütevellit "...kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması...."halinin oluşmadığını,
Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 41. maddesinin ilgili hükmünde;
“…
(2) Yapılan işler, yapı denetim görevlisi tarafından ön incelemeden geçirilir ve yapılan tespitler bir tutanağa bağlanır. Bu inceleme sırasında yüklenicinin veya vekilinin de hazır bulunması gereklidir. Yükleniciye yapılacak tebligata rağmen kendisi veya vekili gelmezse yapı denetim görevlisi bu incelemeyi tek taraflı olarak yapar ve düzenlenen tutanakta bu husus belirtilir. Yapılan ön inceleme sonucunda;
a) İşin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı ve kabul işlemlerinin yapılmasında bir engel bulunmadığı anlaşılırsa idare tarafından geçici kabul komisyonu oluşturulur,
b) İş kabule hazır değilse, eksik ve kusurlu işleri gösteren ön inceleme tutanağı, yapı denetim görevlisinin işin kabule hazır hale gelmesi bakımından yaklaşık bitim tarihini tespit eden görüşleriyle birlikte en geç üç gün içerisinde idareye gönderilir.
(3) Yüklenici geçici kabul başvurusunda gecikmiş olursa veyahut işi süresinde kabule elverişli duruma getirememişse; sözleşmeye göre işin bitmesi gereken tarihte yapı denetim görevlisi veya idarece görevlendirilecek iki eleman tarafından iş yerinde incelenerek o günkü durum bir tutanakla tespit edilir. Bu inceleme sırasında yüklenicinin veya vekilinin de hazır bulunması gereklidir. Yükleniciye yapılacak tebligata rağmen kendisi veya vekili gelmezse yapı denetim görevlisi veya idare bu incelemeyi tek taraflı olarak yapar ve düzenlenen tutanakta bu husus belirtilir. İşte kusur ve eksikliklerin varlığı halinde bunların giderilmesi için belirlenen sürenin sonunda, yüklenici bulunsun veya bulunmasın, aynı şekilde durum, yapı denetim görevlisi tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit edilir.
(4) Kabul komisyonunun oluşturulması ve işyerine gönderilebilmesi, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmamasına bağlıdır. Bu oranı geçmeyen kusur ve eksiklikler, aynı zamanda işin idareye teslimine ve kullanılmasına ve/veya işletilmesine engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte olmalıdır.
(5) Kabul komisyonu, gerçekleştirilen işlerin nev'ini, niteliğini, sözleşme ve ekleri ile teknik gereklere ve iş sırasında onaylanan değişikliklere uygunluğunu ve kabule hazır olup olmadığını, yüklenici veya vekili ile birlikte inceler. Yapılan inceleme neticesinde;
a) Kabul komisyonu, kabule engel nitelikte olmamakla birlikte yapılan işte kusur ve eksiklikler tespit ederse; gördüğü kusur ve eksikliklerin ayrıntısını gösterir bir liste düzenler ve bunların giderilmesi için gerekli olan süreyi tespit eder. Belirlenen sürenin sonunda, yüklenici bulunsun veya bulunmasın, işin son durumu, yapı denetim görevlisi tarafından düzenlenecek bir tutanakla tespit edilir ve idareye iletilir,
b) Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir,
c) Kabul komisyonu işi kabule uygun gördüğü takdirde, geçici kabul tutanağı düzenlenir ve bu tutanağı komisyon üyeleri ile birlikte yüklenici veya vekili de imzalar.
…
(8) Geçici kabul itibar tarihi olarak esas alınacak tarih, işin geçici kabule elverişli bir halde tamamlandığı tarih olup bunu geçici kabul komisyonu tespit ederek tutanağa geçirir. Ancak yüklenici tarafından tamamlanması ve düzeltilmesi gereken eksik ve kusurlardan, teknik bakımdan tamamlandıktan sonra bir deneme süresi geçirmesi gerekenler varsa, bu kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihinden başlayarak kesin kabule kadar geçmesi gereken süreyi de kabul heyeti belirleyerek tutanağa yazar.
…
(12) Geçici kabul için yapılan incelemede, teknik olarak kabulünde sakınca görülmeyen ve işin idareye teslimini ve kullanılmasını ve/veya işletilmesini engellemeyen, giderilmesi de mümkün olmayan veya fazla harcama ve zaman kaybını gerektiren, kusur ve eksiklikler görülecek olursa yüklenicinin varsa hakediş veya teminatından uygun görülecek bir bedel kesilmek şartı ile, iş idare tarafından bu hali ile kabul edilebilir. Bu gibi kusur ve eksikliklerin niteliğinin ve kesilecek bedelin kabul tutanağında gösterilmesi gereklidir. Yüklenici bu işleme razı olmazsa, her türlü gideri kendisine ait olmak üzere, kusur ve eksiklikleri verilen sürede düzeltmek ve gidermek zorundadır.
…”
denildiğini,
Sonuç itibariyle, Kontrol Amiri olarak şahsına bir sorumluluk yüklenmemesi gerektiğini belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını istemiştir.
Savcılık; murafaada, dilekçi iddialarının kabulü ile Daire kararının kaldırılması yönünde görüş bildirmiştir.
YİGŞ.nin 30.maddesi son fıkrasına göre; işin tamamlanması için sözleşmesinde tespit edilen tarih veya süre haricinde başkaca kayıt bulunmayan işlerde, havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan devresi ile resmi tatil günleri göz önünde tutularak iş bitim tarihi veya süresi belirlenmiş sayılacağından, yüklenici, çalışmadığı bu gibi günleri öne sürerek süre uzatılması isteğinde bulunamaz. Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.
Rapor dosyası ve eki belgeler incelendiğinde;
Aksaray Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatı İşinin 21.06.2005 tarihinde yapılan ihale sonucu 1.193.000,00 YTL. sözleşme bedeli üzerinden 08.07.2005 tarihli sözleşme ile yüklenici firma Gencer İnş. San.Tic. ve Ltd. Şti.'nin taahhüdüne bağlandığı,
12.07.2005 tarihinde yer tesliminin yapıldığı, İşe ait sözleşmede işin süresinin 140 takvim günü ve sözleşmeye göre iş bitim tarihinin 29.11.2005 olduğu,
İl Milli Eğitim Müdürlüğünce 12.10.2005 tarih ve 22181 sayılı yazı ile;
"Aksaray Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatında sözleşme kapsamında olmayan, bahçe duvarı, çevre tanzimi ve istinat duvarlarının yapılmasına esas ön keşfin hazırlanarak gönderilmesi"nin talep edildiği,
Bayındırlık ve İskân Müdürlüğünün 19.10.2005 tarih ve 2262 sayılı yazısı ile ön keşfin İl Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderildiği,
Aksaray İl Encümenin 16.11.2005 tarihli kararı ek yapılarak İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 21.11.2005 tarih ve 25690 sayılı yazısı ile;
"Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu ihata duvarının yapımı için İl Encümeninden karar alınarak ödenek tahsis edildiği" bildirildiğini ve söz konusu işlerin aynı müteahhide aynı sözleşme şartları ile yaptırılmasının istenildiği,
İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 02.12.2005 tarih ve 27125 sayılı;
"Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatı İşinde ihale aşamasında düşünülmeyip sonradan ihata duvarının yapılmasına ihtiyaç duyulduğu, söz konusu işin sözleşme hükümleri çerçevesinde süre hariç aynı yükleniciye yaptırılabilir" içerikli yazısı ile 01.12.2005 tarih ve 26985 sayılı valilik olurunun Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne gönderildiği,
Bayındırlık ve İskân Müdürlüğünün 06.12.2005 tarih ve 2498 sayılı iş artış onay teklifi eki iş artışı ek yaklaşık maliyetin, İl Encümen Başkanlığından iş artış onayı alınmak üzere İl Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderildiği,
İl Encümen Kurulunun da 07.12.2005 tarihinde aldığı kararda;
"İl Milli Eğitim Müdürlüğünce Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatı ile ilgili iş artışı ve süre uzatımı talep edilmektedir. İl Encümenimiz tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, yüklenici firma Gencer İnş.San.Tic. ve Ltd. Şti. 'nin taahhüdü altında yapımı devam eden, İlimiz Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatı ile ilgili olarak Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünce hazırlanan iş artış ve süre uzatımına ait teklifte belirtilen, iş artışı ek yaklaşık maliyet icmalinin uygun görülmesine, %7.48 lik iş artışı dahilinde artan imalatın aynı müteahhide aynı sözleşme şartlarına göre (fiyat farkı verilmeden) yaptırılmasına, söz konusu artışa tekabül eden 11 günlük süre uzatımının verilmesine, kararın gereği için İl Milli Eğitim Müdürlüğüne tevdiine oybirliğince karar verildi" denildiği,
İl Milli Eğitim Müdürlüğünün de İl Encümen Kurulu kararını, 14.12.2005 tarih 28219 sayılı yazısı ekinde Bayındırlık ve İskân Müdürlüğüne gönderdiği,
Karar ekinin 16.12.2005 tarihinde posta yolu ile müteahhide tebliğ edildiği,
İl Encümen kararından sonra; Bayındırlık ve İskân Müdürlüğünde oluşturulan Süre Uzatım Komisyonunun, 26.12.2005 tarihinde toplanarak Aksaray İli için belirlenmiş olan harçlı ve sulu imalatların yapılmasının havanın fen ve sanat açısından çalışılmaya uygun olmadığı döneme (15 Aralık-01 Nisan) girilmiş olması nedeniyle iş artışı kapsamında yer alan okulun ihata duvarı ve beton işlerine tekabül eden 11 günlük sürenin 01.04.2006 tarihine eklenerek iş bitim tarihinin 11.04.2006 olarak belirlenmesini ve ödenek dilimlerinin de,
2005 Yılı = 1.193.000,00 YTL.
2006 Yılı = 89.195,34 YTL.
TOPLAM=1.282.195,34 YTL. tutarlarında revize edilmesi, kararını aldığı,
Komisyonun (26.12.2005 tarih ve 5 sayılı Süre Uzatım Komisyonu) kararını 26.12.2005 tarihinde Vali a. İl özel İdare Müdürü Kadir ERASLAN’ın olurlarına sunduğu anlaşılmaktadır.
İlam hükmü; % 7,48 oranındaki iş artışı için verilen süre uzatımının (11 gün) işin bitim tarihi yerine havanın fen ve sanat açısından çalışılmaya uygun olmadığı dönemin (15 Aralık-01 Nisan) bitimine eklenerek 11.04.2006 tarihinin işin yeni bitim tarihi olarak belirlenmesi, çalışılmayan süre kadar avantaj sağlanması, bu tarihte de işin bitirilememesi ve bu durum karşısında şartnamenin 42.maddesi 11.bendindeki işin bitirilmesi gereken tarihte yapı denetim görevlisi ya da idarece görevlendirilecek iki eleman tarafından iş yerinde tespit yapılıp o günkü durumun bir tutanakla tespit edilmesi gerektiği halde bu tespitin yapılmaması, bu nedenle de işin % 95 inin bitirilmediği dolayısıyla geçici komisyon kurulmaması gerektiği halde kurulması böylece gecikme cezası kesilmesi gereken günlerde ceza kesilmemesi yolunun açılması kimi günlerde de kabul eksikliklerinin giderilmesi bahanesiyle eksik ceza kesilmesine neden olunması gerekçeleri ile verilmiştir.
Okul inşaatı işine ait tip sözleşmenin “Gecikme halinde alınacak cezalar” başlıklı 10/2.bendinde;
“İdarece verilen süre uzatımı hariç, iş zamanında bitirilemediği takdirde geçen her takvim günü için yüklenicinin hak edişinden sözleşme bedelinin % 0,003 (on binde üç) oranında gecikme cezası kesilir…” denilmiştir.
Ancak Proje değişikliği, imalat değişikliği, imalat artışları gibi iş artışlarına neden olan uygulamalar idarenin talep ve bilgisi dahilinde gerçekleştirilmekte ve artışa konu işler de yüklenici tarafından idarenin talimat vermesi üzerine yapılabilmektedir.
İlave iş kapsamındaki işlerin tespiti ve yükleniciye yaptırılması konusundaki karar alma yetkisi tümüyle idareye aittir. İdarenin iş artışlarını belirleyerek buna ilişkin prosedürü işin süresi bitmeden yükleniciye bildirmesi halinde iş artışı nedeniyle verilecek ek süre iş bitim tarihine eklenecektir. İdarenin iş artışı tespiti, gerekçe raporu, ödenek raporu, olur gibi işlemleri geciktirmesi ve ilave iş kapsamındaki işlerin yapılmasına dair tebligatı iş bitim tarihinden sonra yapması durumunda iş bitim tarihi ile yapılan tebligat arasında süre yönünden bir boşluk meydana gelecektir. Bu tür gecikmelerin olmaması için idarenin söz konusu işlemleri, işin devamı sırasında tamamlaması ve iş bitim tarihinden önce yükleniciye tebligatta bulunması önemlidir.
Diğer taraftan süre uzatımlarında çalışılmayan dönemin yaptırılacak imalatın cinsine (teknik olarak çalışılamayan dönemde yapılıp yapılamayacağına) göre dikkate alınması gerektiği hususu,
YİGŞ’nin 30.maddesinin son fıkrasında; “Ancak süre uzatımlarında, yapılacak işin özelliğine göre çalışılamayacak günler de dikkate alınarak verilecek süre belirlenir.” ve
Tip sözleşmelerin 10.maddesinde; “zorunlu nedenlerle ertesi seneye sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre ödenek durumuna ve imalat cinsine göre dikkate alınır.”şeklinde hüküm altına alınmıştır.
İl ve ilçeler itibariyle belirlenmiş olan havanın fen ve sanat açısından çalışılmaya uygun olmadığı günler, o yerde söz konusu tarihler itibariyle harçlı imalatların yapılamayacağı kabulüne dayanmaktadır.
Mevzuat hükümlerine göre süre uzatımlarında çalışmaya uygun olmayan devre ödenek durumuna ve imalat durumuna göre dikkate alınacaktır. Bu çerçevede; iş artışı kapsamında yaptırılacak işler nitelik olarak çalışılamayan dönemde yapılamayacak türden ise, çalışılamayan günler atlanarak ilave süre verilmeli, iş artışı kapsamında yaptırılacak işler nitelik olarak çalışılamayan dönemde de yapılabilecek türden ise çalışılamayan günler için de faaliyet gösterilerek ilave süre hesaplanmalıdır.
İlama konu olayda İl Encümeninin 07.12.2005 tarih ve 173 sayılı kararı ile % 7,48 lik iş artışı yapılmış ve yükleniciye 11 takvim günü ek süre verilmiştir.
Yukarıda tarihsel sıralaması belirtilen iş artışı ve buna ilişkin sürecin aslında İl Milli Eğitim Müdürlüğünün 12.10.2005 tarih ve 22181 sayılı "Aksaray Ortaköy İlçesi 24 Derslikli İlköğretim Okulu İnşaatında sözleşme kapsamında olmayan, bahçe duvarı, çevre tanzimi ve istinat duvarlarının yapılmasına esas ön keşfin hazırlanarak gönderilmesi" şeklindeki yazısı ile başladığı ancak işe ait artış ve süre uzatımına ilişkin diğer kararların iş bitim tarihinden sonraki bir tarihte alındığı, yükleniciye tebligatın Aksaray ili için belirlenmiş çalışılmayan dönemde yapıldığı ve iş artışının kapsamının okulun ihata duvarı ve beton işleri olduğu görülmüştür. Ayrıca söz konusu süre uzatılmasına neden olan olayda, yükleyiciye atfedilecek bir kusurun olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu nedenle ilave iş artışı nedeniyle verilen 11 günlük süre uzatımının, sözleşmesine göre işin bitim tarihi olan 29.11.2005 tarihine eklenmeyerek çalışılmayan dönemin bitimine eklenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından 1138 sayılı ilamın 7.maddesi ile 62.093,75 YTL.ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA,
Karar verildiği 10.09.2013 tarih ve 37539 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
